Spróbuj wyszukać według słowa kluczowego, kodu zamówieniowego, kodu produktu lub numeru seryjnego np. "CM442" lub "Karta katalogowa"
Aby rozpocząć wyszukiwanie, należy wprowadzić minimum 2 znaki.

Zrównoważony rozwój dla różnych branż przemysłu

Działania na rzecz zrównoważonego rozwoju i związane z tym decyzje podejmowane są już od wielu dziesiątek lat, ale obecnie są bardziej widoczne, zorganizowane i skoncentrowane na wynikach

Dwóch kajakarzy pokonuje rwący nurt

Podstawowe elementy zrównoważonego rozwoju

Zrównoważony rozwój to konieczność uwzględniania różnych aspektów przy podejmowaniu decyzji dotyczących strategii lub projektów, a zwłaszcza:

  • Ekonomicznego: Budowania kapitału, promowania wzrostu gospodarczego oraz zwiększania opłacalności i długoterminowej rentowności firmy.
  • Środowiskowego: Ochrony przyrody i zapewnienia odpowiedzialnego korzystania z zasobów bez narażania na szwank potrzeb przyszłych pokoleń.
  • Ludzkiego: Poprawy zdrowia i dobrobytu ludzi.
  • Społecznego: Rozwijania umiejętności pracowników i wspierania spójności, wzajemności, uczciwości i życzliwości w relacjach między pracownikami.

Zrównoważone przedsiębiorstwa starają się wspierać wszystkie cztery obszary, 1 a koncentrując się na dowolnym z nich należy pamiętać o pozostałych. 2 Idąc dalej, zrównoważony rozwój koncentruje się na ochronie ludzi i planety przy jednoczesnym zachowaniu równowagi między zyskiem a utrzymaniem ciągłości działania. 3

Zrównoważony rozwój wymaga zintegrowanego podejścia, które bierze pod uwagę względy środowiskowe oraz rozwój ekonomiczny. W 1987 roku, Narody Zjednoczone zdefiniowały zrównoważony rozwój, jako "proces mający na celu zaspokojenie aspiracji rozwojowych obecnego pokolenia, w sposób umożliwiający realizację tych samych dążeń następnym pokoleniom." 4

Czym jest zrównoważony rozwój w sektorze przemysłowym?

Do niedawna w przemyśle decyzje były podejmowane prawie wyłącznie w oparciu o kryteria ekonomiczne. Na przykład w I połowie XIX wieku w trakcie procesów produkcyjnych kominy fabryk przemysłowych wyrzucały do atmosfery ogromne ilości cząstek stałych i chemikaliów, w niewielkim stopniu lub w ogóle nie brano pod uwagę szkodliwego wpływu tych emisji na otaczające środowisko i zdrowie ludzi. Tak już nie jest, ponieważ na czoło wysunął się zrównoważony rozwój.

Nieszkodliwość dla środowiska to stopień, w jakim proces lub przedsiębiorstwo może wykonywać lub kontynuować działalność, nie powodując jednocześnie stopniowego wyczerpywania zasobów naturalnych. 5 Mimo, że termin ten jest stosunkowo nowy, w XX wieku w przemyśle dokonano ogromnego postępu w zakresie zrównoważonego rozwoju. Dla przykładu, ilość energii niezbędna do wyprodukowania jednej tony stali zmalała z 45 w roku 1950, czyli w czasie gdy termin "zrównoważony rozwój" nie był w powszechnym użyciu, do 15 mln BTU na tonę w roku 2010.

Zmniejszenie zużycia energii na tonę produkowanej stali ©Endress+Hauser

Wzajemne relacje między ekonomią a ekologią

Usprawnienia procesu produkcji stali przyniosły ogromne zmniejszenie zarówno zużycia zasobów naturalnych, jak i emisji dwutlenku węgla, co pokazuje, że czasami ekonomia napędza zrównoważony rozwój przemysłu. Postęp zrównoważonego rozwoju był często niezamierzoną konsekwencją działań na rzecz poprawy ekonomii.

Jednak zrównoważony rozwój i rentowność często nie idą w parze. Przykładowo, usuwanie zanieczyszczeń z kominów jest korzystne dla środowiska i zdrowia ludzkiego, ale wiąże się z kosztami ekonomicznymi zakupu i eksploatacji urządzeń. Jest to coraz bardziej skomplikowane, ponieważ urządzenia do usuwania zanieczyszczeń wymagają energii, która jest zwykle wytwarzana z paliw kopalnych.

Mimo, że postęp zrównoważonego rozwoju dokonuje się już od dziesięcioleci, znalezienie rozwiązań i ich ilościowe oszacowanie często wymaga wiedzy, gdzie szukać, jakie pytania zadawać i jak je wyceniać. W porównaniu z chaotycznym podejściem, wdrożenie całościowych i skoordynowanych działań w celu rozwiązania tych kwestii poprzez realne planowanie zrównoważonego rozwoju skutkuje lepszymi rozwiązaniami, które zapewniają szybciej bardziej efektywne korzyści i mniej negatywnych skutków.

W jaki sposób przemysł może stać się bardziej zrównoważony?

Realizacja zrównoważonych technologii produkcji musi uwzględniać cele środowiskowe, społeczne i cele ładu korporacyjnego (ESG), które w przeszłości były pomijane przy podejmowaniu decyzji biznesowych w przemyśle. W przeszłości analizy projektów usprawniania procesów zwykle opierały się wyłącznie na ich opłacalności ekonomicznej, natomiast zrównoważone procesy produkcyjne wymagają bardziej całościowego spojrzenia. 

W dążeniu do bardziej zrównoważonego rozwoju poprzez integrację czynników ekonomicznych, środowiskowych, ludzkich i społecznych, przedsiębiorstwa powinny zadać sobie następujące pytania: 

  • Czy produkt może być wytwarzany przy użyciu innych surowców, mniej uciążliwych dla środowiska? 
  • Czy w przypadku różnych surowców zużycie energii jest wyższe czy niższe? O ile? 
  • Jaki wpływ na koszty produkcji ma modyfikacja procesu produkcji? 
  • Jak zmieniający się popyt na bardziej ekologiczne surowce wpłynie na ich koszt? 
  • Czy klienci będą płacić wyższą cenę za ekologiczne produkty? O ile? 
  • Czy korzystanie z ekologicznych surowców stworzy więcej możliwości ekonomicznych dla uczestników łańcucha dostaw? 
  • Czy stosowanie ekologicznych surowców poprawi czy pogorszy środowisko rozwoju człowieka? 
  • Jak możemy zmniejszyć wielkość emisji?

Po analizie tych czynników, zespoły mogą podejmować prace nad wdrożeniem rozwiązań, które praktycznie spełniają te wymagania. Należy pamiętać, że zasadniczą sprawą jeżeli chodzi o zrównoważoną produkcję są jednak kwestie ekonomiczne, ponieważ przedsiębiorstwo nie osiągające zysków nie jest w stanie przetrwać. Dlatego też, proekologiczne, korzystne kosztowo rozwiązania, mają większe szanse na wdrożenie niż te, które nie biorą pod uwagę realiów ekonomicznych. Identyfikacja działań, uwzględnienie wszystkich aspektów zrównoważonego rozwoju i dokładne ilościowe oszacowanie korzyści tych rozwiązań może stanowić wyzwanie.

Chociaż kluczowym czynnikiem jest ekonomia, przemysł musi również uwzględniać czynniki środowiskowe, ludzkie i społeczne. Czasami w zakładach mają miejsce wypadki lub nieplanowane emisje zanieczyszczeń. Mogą one szkodzić ludziom i środowisku. 

Widok na Matterhorn w szwajcarskich Alpach ©shutterstock/DC9971030

Procesy i technologie zrównoważonego rozwoju

Procesy przemysłowe są często projektowane pod konkretnego klienta, spełniają specyficzne wymagania produkcyjne, podobnie jak wiele działań związanych z optymalizacją pracy i zrównoważoną produkcją. Jednak niektóre strategie i technologie mogą być powielane w kilku branżach przemysłu. Należą do nich:

  • Dekarbonizacja, czyli zastąpienie paliw kopalnych takich, jak węgiel, ropa naftowa, czy gaz ziemny odnawialnymi źródłami energii takimi, jak energia wodna, jądrowa, słoneczna i wiatrowa, celem zmniejszenia wielkości emisji dwutlenku węgla.
  • Elektryfikacja, czyli przestawienie procesów wykorzystujących konwencjonalne paliwa kopalne na procesy wykorzystujące energię elektryczną, co pozwala na redukcję emisji, o ile energia elektryczna jest wytwarzana ze źródeł odnawialnych. 
  • Wytwarzanie i wykorzystywanie wodoru celem redukcji wielkości emisji dwutlenku węgla.
  • Wdrażanie systemów wychwytywania, wykorzystania i magazynowania dwutlenku węgla w celu ograniczenia emisji dwutlenku węgla do atmosfery.
  • Rozwijanie gospodarki o obiegu zamkniętym celem redukcji ilości odpadów i zanieczyszczeń poprzez wielokrotne ponowne wykorzystanie artykułów i materiałów przed ich wyrzuceniem.
  • Oszczędzanie i recykling wody celem zmniejszenia zapotrzebowania na wodę surową.

Wiele spośród tych ekologicznych procesów i technologii szybko się rozwija. Eksperci spodziewają się w nadchodzących latach znacznego postępu jeżeli chodzi o wykonalność techniczną, efektywność środowiskową, bezpieczeństwo i opłacalność ekonomiczną tych metod. Rozwiązania ekologiczne szybko się rozwijają, a przemysł musi być gotowy na ich przyjęcie, aby kontynuować działalność biorąc pod uwagę czynniki ekonomiczne, ludzkie, środowiskowe i społeczne.

FAQ

Przypisy końcowe

Więcej informacji na temat zrównoważonego rozwoju